Ağabeyim mesela... Mangalda kül bırakmaz iş delikanlılığa gelince. Bir anda parlayıverir, tutuşturur her yanı, sanırsın bir külhanbeyi narasını duysan... Biz onu öyle bildik hep. Sonra...
Sonra mı ne oldu? Evinin beyi oldu ya... geçende bir baktım, hanımdan izin almadan anasına bile gelemezmiş... Değil ki akşam kahveye çıksın... Kılıbığa çıktı mahallede adı, iyi mi?
Anladım ben işte o zaman...
Ne çıkacağını asla bilemezsin, hamur bir defa maya tutunca...
Sabah gördüğüm bir fotoğrafta; beyaz servis tabağına biraz yoğurt dökülmüş ve yumurta akı görüntüsü verilmiş. Üzerine yarım şeftali soyulup, kapatılarak yumurtanın sarısı görünümü verilmiş. Yanına da elmalar parmak patates şeklinde doğranarak, hafif bir öğle yemeği, ya da atıştırmalık bir nefaset oluşmuş.
YanıtlaSilFotoğrafa bakarken insan algısı yoğurdu, şeftaliyi ve elmayı algılamıyor. Çünkü bu tabağı “hazırlayanlar” ile “servis eden” kişi ya da kişiler zihnimize bir çeşit “tecavüz” davranışı ile algımızla oynuyor.
Buraya kadar olan olay “fotoğrafçının hüneri” başlığı altında sunulursa “ sanat” ; “görüntüye aldanma, tadına bak! ” başlığı altında olursa gazete haberi, “bilim adamları yoğurt ve şeftaliden yumurta üretti” adıyla anılırsa da bilimsel gerçek olarak okunmaz mı ?
Bir soru daha… İnsan neye güvenmeli? Bilmiyorum, zor bir soru. Sadece sezgilerim şunu öneriyor; “Muhteva”sını bilmediğin her şey, kontrolü yitirmene neden olabilir. Muhteva sözcüğü (içerik anlamı ile değil de, daha çok anlam yükü, taşıdığı nitelik anlamıyla, kontrolü yitirmek de akıl sağlığını kaybetmek anlamında) Şeylerin muhtevasını pek çok yoldan öğrenebiliriz, ya insanların muhtevası, olayların muhtevası, olayla etkileşime girmiş insanın muhtevası o sırada değişir mi meselâ?
Selda.